Voet

Voet

De voet is het onderste deel van het been en van zeer complexe structuur, omdat deze het volledige lichaamsgewicht moet dragen en het mogelijk maakt rechtop te lopen. Grofweg laat zich de menselijk voet zich verdelen in het spronggewricht, de middenvoet en de tenen. Spieren, pezen en banden zorgen voor de nodige flexibiliteit en stabiliteit van het bot. Een fijn netwerk van zenuwen en bloedvaten verzorgen de bovenliggende en dieper gelegen spieren aan de boven- en onderkant van de voet.

Hallux valgus

Wanneer de grote teen meer dan 10 graden naar de tenen is afgebogen spreekt men van Hallux valgus. De trekrichting van de pezen verandert daardoor en versterkt de verschuiving van de grote teen. Tegelijkertijd wijkt het 1e middenvoetbeentje naar binnen uit (‘bal van de voet’).

De Hallux Valgus veroorzaakt in het begin geen pijn, maar deze mensen hebben moeite met het vinden van passende schoenen. Later kan de drukplek aan de zijkant van de grote teen hevige pijn veroorzaken. Ook de 2e teen kan ingeperkt of zelfs volledig door de grote teen bedekt worden. Door de verkeerde stand van de grote teen kunnen ook beschadigingen aan het kraakbeen (artritis) bij de aanzet van de grote teen ontstaan.

Therapie

Wanneer eenmaal een duidelijke misvorming van de grote teen is ontstaan, laat deze zich alleen door middel van een operatie corrigeren. Het doel van de operatieve ingreep van de Hallux valgus is het stoppen van de pijn die veroorzaakt wordt door de misvorming van de grote teen en het voorkomen van slijtage van de betroffen botten door de voet weer in de juiste stand te plaatsen.

Voor het corrigeren van de Hallux Valgus staan verschillende chirurgische procedures ter beschikking. De keuze van de juiste chirurgische ingreep wordt gedaan door de chirurg op basis van klinisch onderzoek en röntgenfoto’s.

Overeenkomstig de verschillende fasen, die afhangen van de ernst van de klachten, worden bij de Hallux valgus verschillende operatieprocedures toegepast.

Hallux valgus - Operatietechniek “chevron osteotomie”

De chevron osteotomie is voor matige tot middelzware vormen van Hallux valgus geschikt. Bij de chevron osteotomie wordt het eerste middenvoetbeentje in een v-vorm doorgezaagd. Daarna wordt dit middenvoetbeentje naar buiten geschoven en met een kleine titanium schroef weer stabiel vastgezet. Aansluitend word het kapsel aan de binnenzijde met hechtdraad vastgezet om de juiste positie te kunnen behouden.

Hallux valgus - Operatietechniek “Scarf osteotomie”

De Scarf osteotomie is geschikt voor het corrigeren van middelzware tot zware vormen van Hallux valgus. Bij deze operatie wordt de schacht van het eerste middenvoetbeentje in een z-vorm doorgezaagd (osteotomie). Na de correctie van de spreidvoet wordt het bot met twee kleine titanium schroeven vastgezet.

Aangezien we bij zware Hallux valgus vormen vaak veranderingen in het bot aantreffen, wordt de Scarf osteotomie vaak met een ingreep van de weke delen van de gewrichtskapsels gecombineerd.

Hallux valgus - Operatietechniek “basis osteotomie”

De operatie aan de basis van het eerste middenvoetbeentje biedt de beste correctiemogelijkheid en is daarom ook het meest geschikt voor patiënten met een uitgesproken spreidvoet- en een grote Hallux valgus-hoek. Bij deze operatie wordt een kleine wig uit het bot verwijderd en op deze manier op zijn as gecorrigeerd. De doorgezaagde botten worden tijdens het herstel meestal met een bijzonder stabiele titaniumplaat samengehouden. Deze plaat kan indien noodzakelijk na een jaar worden verwijderd.

Hallux rigidus

De ‘Hallux rigidus’ is een pijnlijke verstijving van de grote teen, die de natuurlijk afrolbeweging van de voet verhindert. Voor de betrokkene leidt dit tot aanzienlijke problemen bij het lopen en een sterke beperking van de bewegingsvrijheid in het dagelijkse leven.

Conservatieve Therapie

In een vroeg stadium kan pijn worden behandeld door ontstekingsremmende medicijnen. Een speciale steunzool met de zogenaamde rigidusveer vermindert de mechanische invloed op het gewricht en kan de pijn verminderen.

Chirurgische Therapie

De veranderingen kunnen verschillende gradaties aannemen die ook allemaal verschillend behandeld moeten worden. Volgens de verschillende stadia, die voortvloeien uit de gradaties, worden bij Hallux rigidus verschillende chirurgische procedures gebruikt.

Operatie met behoud van het bot

Nieuw gevormd bot wordt verwijderd, hierdoor herstelt de beweeglijkheid van het gewricht zich weer. Vanzelfsprekend kan daarbij het door artrose beschadigde kraakbeen niet worden hersteld.

Fusie-operatie

Bij het verstijven van het gewricht worden de beschadigde gewrichtsoppervlakken zo spaarzaam mogelijk verwijderd en de naastgelegen botten met schroeven of een plaat verbonden tot ze vastgegroeid zijn. De pijnlijke wrijving tussen beide botten wordt hiermee uitgeschakeld.

Veel voorkomende vragen bij voet chirurgie

Kunnen operaties aan de voet ook poliklinisch uitgevoerd worden?
Kleine operaties aan de voet zijn in principe poliklinisch uit te voeren. Toch is een kort verblijf in het ziekenhuis een grote opluchting voor de patiënt omdat voetchirurgie pijnlijk kan zijn en men de eerste dagen nauwelijks mobiel is.

Hoe lang duur de nabehandeling van een voetoperatie?
Ook al zijn voetoperaties ‘kleine ingrepen’, de nabehandeling duurt vaak diverse weken of maanden.

Wanneer kan men na een operatie de voet weer belasten?
Direct na de operatie is het opstaan met een speciale schoen mogelijk. Op deze schoen kan men na korte tijd staan.

Zijn zwellingen na voetoperaties normaal?
Omdat het bloed in staan altijd richting voet afzakt, zullen er over langere tijd zwellingen aan de voet ontstaan. Wanneer de voet rood of erg warm wordt dient u direct uw arts te bezoeken. Er kan een bacteriële infectie aanwezig zijn.

Wat kan ik tegen de zwellingen doen?
Een zwelling kunt u door rust en het hoog leggen van de voet verhinderen. Daarbij moet de voet hoger dan het hart liggen. Soms kan lymfdrainage noodzakelijk.

Wanneer kan ik weer gaan werken?
Dat hangt helemaal van uw beroep af. Wanneer u veel moet staan tijdens uw werk, moet u zich 6-10 weken ziek melden. Wanneer u overwegend zittend werk doet en de mogelijk heeft uw voet hoog te leggen, kunt u eventueel al na 3 weken met uw werk beginnen.

Artrose middenvoet / achtervoet

Indien conservatieve behandelingen niet succesvol blijken te zijn kunnen via een operatie de desbetreffende botten door middel van verstijving pijnvrij gemaakt worden. De meestal milde, maar pijnlijke wiebelbewegingen in de midden- of achtervoet worden door verstijving uitgeschakeld.
Bij de verstijving (artrodese) worden in de regel schroeven geplaatst die er later weer uitkunnen. Na 6 weken rust door middel van gips zonder de voet te belasten volgt er meestal een verdere gipsperiode van 6 weken waarbij de voet wel belast kan worden . De precieze duur wordt door röntgenfoto’s bepaald.

Artrose van de enkel

Bij gevorderde artrose van de enkel (bijvoorbeeld reumatoïde artritis of door een ongeval) kan deze worden verstijfd of door een prothese worden vervangen.

De enkel prothese is de laatste jaren duidelijk verbeterd. Vandaag de dag worden zogenaamde driecomponenten-prothesen met beweegbare en verschuifbare binnendelen uit polyethyleen gebruikt.

Moderne enkelprothesen zoals de door ons gebruikte Hintegra-Prothese © laten een botbesparende, cementloze implantatie techniek en een goede mobiliteit toe.